مرکز تخصصی فایل

مسجد همواره مهمترين مركز فرهنگي قابل اعتماد مردم محسوب مي شده و در زندگي و حيات اجتماعي يك ملت نقش موثري ايفا كرده است و بدون شك شناخت كاركردهاي مساجد و احياي آنها نيازمند پژوهش و برنامه ريزي جديد و متناسب با نياز جامعه است .

برخلاف مسيحيت در اسلام ، مذهب و سياست از هم تفكيك پذير نيستند. يك فرد هم فرمانروا و هم اداره كننده هر دو حوزه بود و مسجد هم كانون سياست و هم كانون مذهب به شمار مي رفت ، اهميت و اعتبار مسجد براي حكومت در منبر تجسم مي يافت .

خطبه از فراز منبر كه كرسي بلندي است ايراد مي شد. نقل است كه پيامبر (ص ) بارها در حالي كه جماعت مسلمين را مخاطب ساخته بود و به آنها آموزش مي داد، از مكان هاي بلند سخن گفته است . رفته رفته منبر تبديل به نوعي تخت شد كه به وسيله افراد حكومتي به مناسبتهاي رسمي به كار گرفته مي شد. در مراسم بيعت ، خليفه به منبر مي نشست ، سوگند رسمي ياد مي كرد و خطبه يي مي خواند. منبر در عين حال براي دفاع از سياست هاي خا ، تهييج 

احساسات عام يا انتشار تبليغات مستقيم به كار مي رفت .

در همين حال رسم تشنيع دشمن فرمانروا و يارانش از بالاي منبر اشاعه يافت اين كار از سوي طرفداران اموي ها باب شد به دنبال اين سنت ، دعا در حق فرمانروا ظهور كرد كه خطبه جمعه به نام او خوانده مي شد. بعدها اين رسم به اظهار وفاداري نسبت به خليفه تبديل شد كه پس از نام او نام حاكم محلي ذكر مي شد.

مطابق دايره ' & chr)39( & 'المعارف مختصر اسلام ، مسجد بطور عام و منبر بخصوص ، محلي بود كه اعلانهاي رسمي داده مي شد. حتي بعد از عصر پيامبر (ص )، وليد مرگ دو حاكم برجسته را از منبر به اطلاع رساند. نتايج جنگ ها در خطبه ها به آگاهي مي رسيد. در دوران فاطميان و عباسيان نيز اعلان ها، فرمان ها، احكام مالياتي به وسيله فرمانروا در مسجد اصلي اعلان مي شد، احكام عزل و نصب صاحب منصبان عاليرتبه نيز از بالاي منبر خوانده مي شد مردم بسياري براي شنيدن اعلام رسمي گرد مي آمدند.

 تاریخچه منبت کاری

منبت چوب :

تاريخچه- شايد بتوان تاريخ شروع منبت كاري، به معناي كنده كاري، روي چوب را زماني دانست كه انسان نخستين بار با ابزاري برنده چوب را تراشيده است. ولي مدارك معتبري از پيشينيان اين هنر در دست نداريم زيرا عمر چوب كوتاه است و به مرور زمان از بين مي رود اما در كشور ما آثاري از منبت كاري هاي نسبتا" قديمي بر روي درب مقابر ائمه اطهار ( ع ) و امام زاده ها و منبرها شده به جاي مانده است كه حدود 900 تا 1000 سال قدمت دارند. اكنون قديمي ترين درب چوب منبت كاري شده در موزه اكبر آباد هندوستان نگهداري مي شود كه متعلق به كاخ سلطان محمود در غزنوي بوده است. در ايران نيز چند درب چوبي متعلق به قرون چهارم و پنجم هجر موجود است. كنده كاري اين درب ها به صورت شاخ و برگ و كتيبه هاي مختلف، با آيه هاي قرآني است. ( در اصفهان و قزوين) يكي از زيباترين آثار منبت كاري ايران، رحلي است كه در موزه متر و پوليتن نيويورك نگهداري مي شود كه علاوه بر تزئينات شاخ و برگ به سبك ساساني، نام 12 تن از ائمه معصومين ( ع) بر روي آن مي شود. در عصر حاضر نيز هنر صنعت منبت در گوشه و كنار ايران و استان همدان رواج دارد